TOMATEN UIT DE EU

Citaat uit de Oostenrijkse documentaire We Feed The World: “Zelfs als Senegalesen achttien uur per dag in een verzengende hitte hun best doen groenten op de markt te brengen, kunnen ze nog niet concurreren met de gesubsidieerde Europese tomaat. Met als gevolg dat Afrikaanse boeren hun land verlaten en in uiterste wanhoop de hekken van Ceuta en Melilla overklimmen en de Straat van Gibraltar oversteken om als illegaal in Zuid-Spanje te gaan werken. Hoe hard ze ook werken, ze hebben in hun eigen land geen schijn van kans. Wat ze kunnen doen, is emigreren, tenminste voor wie daar de kracht toe heeft. En hun toevlucht zoeken in Zuid-Spanje waar de goedkope tomaten op de Senegalese markt nota bene vandaan komen, om zich daar onder onmenselijke omstandigheden aan te bieden als arbeidskracht.”

Ik ben niet tegen globalisering, beklemtoont filmmaker Erwin Wagenhofer keer op keer na aflop van de vertoning van zijn film op IDFA 2005. “Ik denk alleen dat de prijs van levensmiddelen absoluut fout is. Te laag en te scheef. Het is een prijs waar de veroorzaakte milieuvervuiling niet in verdisconteerd zit; waar de kosten van de wegenaanleg niet in verwerkt zijn. Levensmiddelen worden overal naar toe getransporteerd omdat de transportkosten niet eens een procent uitmaken van de verkoopprijs. Ik ben geen voorstander van zwart-witdenken. Want ik zie ook dat de Nestlé-topman uit de film, een van de machtigste mensen ter wereld, er volgend uit kan liggen als hij de astronomisch hoge streefcijfers niet haalt waar zijn aandeelhouders hem op afrekenen.

“Ik zie dat de kippenslachterij waar we filmden, een van de drie grootste in zijn soort, noodgedwongen werkt met zulke kleine marges dat de inkomsten tot nul teruglopen als alleen al de stookkosten in de wintermaanden tegenzitten.”

Volgens Wagenhofer is er maar één uitweg: de weg van de eigen verantwoordelijkheid. “We zullen er niet aan ontkomen zelf onze verantwoordelijkheid te nemen en stelling te nemen. We zijn gewend goedkoop te eten, maar die prijzen kloppen gewoon niet.

“Twintig jaar geleden was het ondenkbaar dat een tomaat of een aardbei overgevlogen werd uit Spanje, Marokko of Israël. Maar nu kan het. En nog goedkoop ook. Een vrucht legt makkelijk duizenden kilometers af met het vliegtuig. We zijn totaal verkeerd bezig als het vervoer van een kilo vruchten vier kilo kerosine vergt. We zullen stelling moeten nemen tegen het eten van tomaten in wintertijd en tegen kippen die we eerst het regenwoud laten opeten.

“Wij voeden de wereld. Ofwel we zullen onze levenswijze moeten wijzigen, ofwel we zullen onze volksvertegenwoordigers moeten dwingen stappen te ondernemen in de richting van een meer humane samenleving.”

Jean Ziegler, speciale onderzoeker van de Verenigde naties op het gebied van voedselrechten, spreekt in Wagenhofers film zelfs over moord. “Bij zo’n wereldwijde overvloed aan voedsel,” zegt Ziegler, wordt elk kind dat van de honger sterft, in feite vermoord.” In We Feed The World blijken mensen uit Noordoost-Brazilië soms geen idee te hebben of ze het volgend jaar zullen halen. Ziegler noemt de angst voor gebrek aan eten een van de meest onderschatte facetten is in het hele ondervoedingsverhaal. “We kennen allemaal de televisiebeelden van uitgemergelde kinderen. Maar wat we niet zien is de angst die ermee gepaard gaat. De angst voor de volgende dag. Moeders die hun huilende kinderen proberen te troosten door een pan op het vuur te zetten met kokend water en stenen. In de hoop dat kinderen in slaap zijn gevallen voor de waarheid aan het licht zal zijn gekomen.”

In editie 4-2005 besteedde VA volop aandacht aan de Groene films van IDFA 2005, waaronder de Oostenrijkse documentaire We Feed The World en ook de Amerikaanse docu The Real Dirt on Farmer John. Voor aanvullende informatie over deze docu's, klik hier.


Filmzaal

Salon
Keuken
Tuin
Reisverhalen
Atelier
Archief
Links


Home



Editie 1-2006

Voorjaarseditie 2006. Lees hier het inleidend redactioneel


Het in plastic verpakte kippetje uit de supermarkt komt niet meer van een boerderij. Op de achttiende editie van 's werelds grootste documentairefestival IDFA realiseren publiek en jury zich met schrik hoe weinig we weten over de herkomst van ons voedsel. De film Ons Dagelijks Brood is nog niet afgelopen of de verontwaardiging klinkt alom. De industriële verwerking van 50.000 kippen wekt afgrijzen. De jury spreekt bij de prijsuitreiking over "nachtmerrieachtige beelden" en een "visioen van de hel". Een ontmoeting van stad en platteland tijdens IDFA 2005 in hartje Amsterdam. Met farmer John als gast, hoofdpersoon uit een van de publieksfavorieten: The Real Dirt on Farmer John. De Amerikaanse bioboer die met de hulp van duizend stadse consumenten heeft weten te ontsnappen aan de wurggreep waarin de landbouw terecht is gekomen. Commentaren, reacties en interviews in VA 4-2005.