Wil Uitgeest | Tussen zolder en kelder

Beschrijving

Als het waar is dat de kunstenaar de dingen afbeeldt die hij ziet en ervaart, wat ziet en ervaart de 20e eeuwse kunstenaar dan, vroeg Wil Uitgeest zich hardop af tijdens haar colleges voor de Hogeschool Leiden. ‘Ik ga ervan uit,’ zei ze erachteraan, ‘dat grote veranderingen in de kunst niet zomaar ontstaan, maar uitdrukking zijn van veranderingen in het menselijke bewustzijn.’

Het jaar 1910 bijvoorbeeld is een opvallend keerpunt: voor het eerst wordt er een doek geschilderd waarin de zichtbare buitenwereld wordt losgelaten. Al gauw zullen er meer volgen, Piet Mondriaan zal zijn bomen laten oplossen in een spel van lijnen en vlakken; zoals schilders als Willem de Kooning en Karel Appel de natuur juist zullen vervormen om deze ten slotte te laten exploderen in een fontein van kleuren. Rond diezelfde tijd zullen fysici de vaste grond onder onze voeten weg slaan met de ontdekking dat ‘alles energie is’ en dat ‘alles bewustzijn is’. Geen toeval – aldus Wil Uitgeest. ‘In beide gevallen gaat het om het door de oppervlakte van de materie heen willen breken.’

Abstracte kunst kil en afstandelijk? In de praktijk gebeurt het nogal eens, beaamt Wil Uitgeest, dat haar kunststudenten klagen over kille afstandelijkheid. Maar grote abstracte kunst kan naar haar gevoel juist zorgen voor een ervaring van ongekende helderheid. Een ervaring waarin we met de kunstenaar als het ware door de verschijningsvormen heen leren kijken.

Een gloedvol interview naar aanleiding van het verschijnen van haar boek Aardschok/Bliksemflits. Een poging tot begrijpen van de 20e eeuw. ‘Een eeuw waarin de kunst werelden is binnen getreden die niet tot de zintuiglijk waarneembare werkelijkheid behoren.’ Een gesprek vol voorbeelden, citaten, doorkijkjes en dwarsverbanden.

Het interview Tussen zolder en kelder met Wil Uitgeest verscheen in VA-3-1999. Vruchtbare Aarde levert u dit schitterende interview (bij elkaar 16 pagina’s) voor de prijs van €1,35. U ontvangt de originele opgemaakte versie, zoals die verschenen is in editie 3-1999.

Meer lezen van Wil Uitgeest? Sinds 2019 is ze columnist van Vruchtbare Aarde. Ook beheert ze een rubriek van korte verhalen, waarin ze mensen aan het woord laat over een gebeurtenis in hun leven waarover ze zelf zeggen: Het was erop of eronder!