VA

Marten Toonder Special

VA-editie
Home Archief Abonnement met welkomstnummer
Los nummer bestellen Contact

Verkooppunten


Nieuwe webwinkel inspirerende films

Heruitgave Toonder Special

image
image

Enigszins verbaasd is Marten Toonder altijd gebleven, over de belangstelling voor zijn persoon - geestelijk vader van heer Bommel en Tom Poes. Toonder haalde zijn inspiratie ten slotte uit de andere wereld. En als de inspiratie uitbleef, stond ook hij met lege handen. Wat natuurlijk niet wegneemt dat hij daarin zijn eigen, eenzame weg durfde te gaan. Na de Chartres- labyrinten- heruitgave presenteert Vruchtbare Aarde een digitale heruitgave van VA’s eerste Toonder-Special.

Het idee om 'iets' met Marten Toonder te doen, kwam al op bij het verschijnen van Vroeger was de aarde plat, het eerste deel van zijn autobiografie. Maar het moment ging voorbij. Pas in 2001 kwam het idee weer op. Een toevallige ontmoeting op een terras. Programmamaker Frank Wiering vertelde over zijn bezoek aan Toonder in Ierland begin jaren zeventig. Een verhaal vol anekdotes. De vraag die opkwam: “Er zijn zoveel interviews met Toonder geweest; zou het een raar idee zijn om daar nog een interview aan toe te voegen voor Vruchtbare Aarde?"  Zo is het begonen.



 


   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel Toonder-Special los


"Een echt verhaal komt uit de andere wereld, die iedereen met zich meedraagt."

De kracht van beelden


image
image

Een stationschef, Wammes Waggel geheten, zwaait met zijn lantaarn. Bommel stapt in. Een trein die nergens naartoe blijkt te rijden. “Hij gaat altijd maar rond op een baan zonder einde,” zegt de conducteur. Er is één tussenstation, met vele deuren, waarachter men kan vinden wat men zoekt. Maar Bommel heeft al een deur gekozen. “Ik volg altijd mijn eigen levenspad, ook al is het eenzaam en onbegrepen.” Hoe eenzaam en onbegrepen is het levenspad van de geestelijk vader van heer Bommel? Een teer interview in Laren. Najaar 2001. Marten Toonder over de binnenkant van de natuur, Ierland, de last van ouderdom en zijn visie op het leven. “Ik heb een heel leven nodig gehad om de waarde van de geest te leren kennen.”

U heeft eens gezegd dat u nooit geweld in uw verhalen gebruikt. Het is een facet van het leven, zei u. Maar als je geweld in je verhalen brengt, vervreemdt je je juist van de werkelijkheid.
"Het is moeilijk daar iets over te zeggen. Geweld trekt enorm de aandacht. Je wordt erin getrokken. Het laat je achter met een gevoel van ontzetting. Tegelijk sluit die ontzetting je af. Door die ontzetting word je afgesneden van lagen die wel betekenis hebben. Vernietigen en kapot maken kan elke imbeciel. Maar iets maken, creatief zijn, dat is waar het om gaat."

 


 


   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel Toonder-Special los





"De natuur is zo oppermachtig dat die je soms overrompelt. Het weten dat er dingen bestaan die je niet zo makkelijk in woorden kunt gieten."

De Dubbeltjesboom


image

Het eerste Toonderinterview sloten we af met een vraag over een bijzondere boom in Blaricum, de dubbeltjesboom genaamd.

De vraag: "Er is een tijd geweest dat we in schoolvakanties regelmatig verbleven in een Blaricums huis. Op de dagelijkse wandeling met de hond kwamen we langs een bijzondere boom met breed uitwaaierende stammen. We noemden die boom  de ‘dubbeltjesboom’, omdat de kinderen er altijd op afrenden in de hoop er weer een paar ‘dubbeltjes’ in te vinden. En met hun spurt moesten ook wij, de ouders, een spurtje trekken, om die dubbeltjes er wederom ongezien neer te leggen. "Je vermoedt dat daar iets in zit, dat daar iets in leeft", zei u over de oude bomen, honderden jaren oud, die zo vreemd en kronkelig waren, met gaten, dat daar iets in leeft. Waar gaat de kracht van het beeld nu over in werkelijkheid? Hoe dun is de scheiding tussen beeld en werkelijkheid?"

image




Uit het antwoord: "Kinderen zijn wat dat betreft gezegend. Kinderen zijn nog helemaal open. Zoals u over de ‘dubbeltjesboom’ vertelt, volgt het een uit het ander. Die boom zelf legt nu eenmaal geen dubbeltjes neer. Hetzelfde geldt voor Sinterklaas: die komt niet uit zichzelf met cadeautjes aanzetten. Er is in ieder geval iets met die boom. U zegt: het zijn dubbeltjes. Voor het gemak. Maar u weet dat het een bijzondere boom is. Een geweldige uitvinding, vind ik dat, die dubbeltjesboom. Hoewel die boom op een bepaald moment wel helemaal geen reden kan hebben om dubbeltjes neer te leggen. Of hij scheidt uit met dubbeltjes leggen en legt er iets anders neer. Ik geloof dat u vooral niet elke keer dat u er komt, moet zorgen dat er dubbeltjes liggen....”

   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel Toonder-Special los


Wil Uitgeest
Marten Toonder: "Je moet het bestaan van vele mogelijkheden erkennen. Anders word je een fanaat die zich gelukkig voelt in schreeuwende hordes."

Kriebelig leuk

image

Er zijn Bommelverhalen die ze in de loop der jaren tien, vijftien of zelfs meer keren gelezen heeft - die ze eigenlijk 'kriebelig leuk' vindt. Maar wat is het dan dat haar zo aantrekt in de verhalen van Marten Toonder? "De speelsheid waarmee hij omgaat met al de enorme thema's die hij aanroert, zonder deze ooit vast te leggen." De Amsterdamse kunstenares Wil Uitgeest licht haar Bommelliefde toe aan de hand van drie thema's en drie concrete verhalen.


image

Lees hier de redactionele inleiding tot de voorjaarseditie 1-2011


Wat trekt je nu eigenlijk zo aan in de verhalen van Marten Toonder?
“De speelsheid waarmee hij omgaat met alle grote thema's die hij aanroert, zonder ooit iets vast te leggen. De grap is dat elke lezer er weer iets anders uit kan halen. Toonder heeft helemaal geen boodschap aan een boodschap – niet aan een kleine en al helemaal niet aan een grote boodschap. Met een boodschap neem je één standpunt in. En bij hem blijft het altijd weer open. En juist omdat het open blijft, blijven zijn verhalen boeien.”





   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel Toonder-Special los



 
Jaap Huibers
Marten Toonder: "Als je jong bent, dan is tijd eindeloos. Dat is tenminste wat je denkt. Maar dat is voordat je oud bent. Maar op een goeie dag ben je het ineens, dan ben je oud. En plotseling sta je voor een einde."

Het einde van eindeloos

De titel van de laatste 'Bommel' in 1985/86 in NRC-Handelsblad was voor oplettende lezertjes al een aanwijzing. Helemaal op het eind, in de allerlaatste tekening, zien we Tom Poes het laatste verhaal uit lopen, in zijn eentje, zoals hij er ooit, 45 jaar eerder, binnen was gewandeld. De Amerongse natuurgeneeskundige Jaap Huibers schreef een lofdicht op verhalen als Het Kukel, De Loodhervormer en De Zelfkant die hij jarenlang als ‘dagelijks brood’ tot zich heeft genomen.

image
   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal 1e Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel Toonder-Special los











VA

Marten Toonder nr. 3-2003

VA-editie
Home Archief Abonnement met twee welkomstnummers
Los nummer bestellen Contact

Verkooppunten


Toonder Special 3-2003 blijft verkrijgbaar

Ontmoetingen met Toonder (2)

image
image

Het lichaam vertoont kuren; alles kost moeite. De vingers doen niet meer wat ze vroeger achter de typemachine moeiteloos deden. En toch is er op de achtergrond nog altijd die geest “die met leeftijd niets te maken heeft”. Met het ouder worden ontdekte Marten Toonder tot zijn verbazing dat onthechting geen inspanning vraagt, maar “vanzelf gaat“. Een tweede gesprek met Toonder - over beelddenken, het leven dat gewoon lijkt door te gaan, lastige herinneringen en het hebben van vertrouwen. “Het is voor mij niet te begrijpen. Maar het is echt zo. De dingen zijn vanzelf op me afgekomen.”

Er is anderhalf jaar verstreken sinds ons vorige gesprek in 2001. Na onze vorige ontmoeting had hij een briefje gestuurd dat hij graag nog eens verder wilde praten zodra hij een nieuwe stek had gevonden. Het Rosa Spierhuis, tehuis voor kunstenaars op leeftijd, zag hij als een tijdelijke plek. Maar bij onze tweede ontmoeting, begin 2003, zit hij er nog steeds. Vlak achter Het Bonte Paard, een van Nederlands mooiste cafés - ook al laat Toonder zich daar niet zien. Hij verlaat het Rosa Spierhuis sowieso zelden meer. Ook de expositie in het nabijgelegen Singer Museum laat hij aan zich voorbij gaan. "Tot mijn schande hoor." De deur staat op een kiertje. Hij weet dat we komen. De receptioniste heeft hem er net nog aan herinnerd. "Dat stelt hij op prijs." Waarom gaan sommige zenuwen nooit helemaal over? Al zegt Wil een stuk minder zenuwachtig te zijn dan de eerste keer, toen we Toonder alleen kenden vanuit de Bommelverhalen en zijn autobiografie.

   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal 1e Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel 2e Toonder-nummer 3-2003 los

Wil Uitgeest
Een nieuwe serie verrassende doorkijkjes in Toonders leven en werk.

Lak aan roem

image

Roem, ja wat is roem? Toon Hermans schijnt eens na de ontvangst van een overheerlijke Limburgse vlaai de gulle gever, een banketbakker, telefonisch te hebben willen bedanken. Hij draaide het nummer van de bakker. “Met Toon Hermans. Is de heer... Ja, ik zeg toch ‘Toon Hermans’... Is... Hallo?” Waarna Hermans sprakeloos naar de hoorn in zijn hand zou hebben gestaard. Verbluft over het feit dat de jongedame aan de andere kant niet wilde geloven dat ze Toon Hermans aan de lijn had... Roem! Ook Marten Toonder was goed in staat ‘roem’ te relativeren. Lees de bespreking van Toonders verhaal Het Volledig Maken in deze editie door beeldend kunstenares Wil Uitgeest. Een verhaal waarin Heer Bommel meer waarde toebedeeld dreigt te krijgen dan door ‘innerlijk goud’ wordt gedekt. Een nieuwe serie verrassende doorkijkjes in Toonders leven en werk.


image




"Als het over roem gaat, is Terpen Tijn een interessante figuur. De meesterschilder heeft lak aan roem. "Aan m'n zolen, makker", zou hij zelf zeggen. Hij wordt gerespecteerd, omdat iedereen wel voelt dat er iets bijzonders is met zijn schilderijen. In tegenstelling tot Terpen Tijn is heer Bommel wel degelijk gevoelig voor roem. Hij wil zich graag bewijzen in de ogen van anderen. In het verhaal Het volledig maken neemt heer Bommel lessen in beeldhouwen van Terpen Tijn. Een verhaal dat prachtig en speels inzicht biedt in de gevolgen van onevenredige roem. Normaal gesproken is een kunstwerk uitdrukking van de waarde van de kunstenaar. En in het geval van de schilder Terpen Tijn, zou je kunnen zeggen, is diens waarde door innerlijk goud gedekt. Maar 'inflatie' ontstaat als het geld dat in omloop is niet door goud wordt gedekt.”

   Verder lezen?  Download Toonder openingsverhaal 1e Toonder-Special gratis binnen een abonnement Bestel 2e Toonder-nummer 3-2003 los



Elk nummer los nabestellen


Twee edities ontvangen binnen een abonnement

VA Editie
Home
Vorige nummer
Nieuwste nummer
Overzicht alle jaargangen: Leeskamer