VA 4-2023 | Gestold licht & omdenken

Beschrijving

Gestold licht

Over bijna elk kristal kan Willem Beekman wel een pakkend verhaal vertellen: van een malachietvrouw die ons een blik in de spiegel van ons eigen leven gunt tot een stuk ruwe kwarts dat vanuit Sri Lanka op reis naar Nederland wordt gestuurd (‘Stenen vinden altijd hun weg’) … En dat terwijl hij de mineralenwereld lange tijd ‘saai, dood, niks aan’ heeft gevonden en zich liever bezighield met alchemistische proefjes … Tot een ontploffing hem als vanzelf in rustiger vaarwater leidde.

Minicursus omdenken

We willen de werkelijkheid zo graag repareren. Vaak lukt dat ook prima. Een lekke fietsband? Even een plakkertje erop. Maar zodra problemen ingewikkelder worden, kunnen we plakkertjes blijven plakken. Dweilen met de kraan open, zeggen we dan. Als we nou eens eleganter te werk zouden kunnen gaan, stelt Berthold Gunster voor. Hoe? Door problemen een kwartslag te draaien. Hij spreekt over ‘omdenken’. De kunst van het buiten-de-box denken. Een minicursus omdenken aan de hand van een aantal verhelderende omdenkvoorbeelden.

Voorbeeld: Fijnste stad in de regen

Vaak zien we regen als iets vervelends. Gedoe. Lekker droog binnen blijven. Vooral niet naar buiten. Maar ja, het regent best vaak, vooral in Göteborg. Maar liefst veertig procent van de tijd. Zou je de regen dan niet beter kunnen omarmen en er juist gebruik van maken om het leven leuker te maken? Missie van Göteborg: ‘s werelds beste stad worden als het regent – met regenspeeltuinen, regenparken en een heuse regenschool.

VA-Voorbeeld: Mimespelers in het verkeer

De mooiste omdenkvoorbeelden uit Vruchtbare Aarde (1): Wat doe je als kersverse burgemeester van een van ’s werelds meest onleefbare hoofdsteden, waarin het verkeer een totale chaos is? Het leger inschakelen, hogere boetes uitdelen, het aantal verkeersagenten verdubbelen? Antanas Mockus deed het omgekeerde: hij verving verkeersagenten door mimespelers. ‘Verover liever de harten van mensen.’ Een van de mooiste omdenkvoorbeelden uit het VA-archief.

VA-Voorbeeld: In een rolstoel de wereld rond

De mooiste omdenkvoorbeelden uit Vruchtbare Aarde (2): Moeilijk voor te stellen. Een Spaanse jongen van twintig, gekluisterd aan een rolstoel, die vrolijk en vrij naar de andere kant van de aardbol reist. Liftend en ook nog zonder geld. Albert Casals haalde met zijn reis aannames onderuit waarvan we dachten dat ze vanzelfsprekend waren. Interview met de meest levenslustige persoon die ooit in dit tijdschrift heeft gestaan.

VA-Voorbeeld: Geheim van de bio-landbouw

De mooiste omdenkvoorbeelden uit Vruchtbare Aarde (3): Hij vergeleek de moderne landbouw wel eens met een ambtelijke bureaucratie. ‘Ziekten en plagen zitten dan in één lade, terwijl alles wat met de bodem te maken heeft in een andere lade zit. We stoppen ‘bodem’ en ‘plagen’ in verschillende laden alsof de verzorging van de bodem en insectenplagen niets met elkaar te maken hebben. Het geheim van een werkelijk gezonde landbouw zit juist in de verbinding tussen die laden.’

Genietend van de stilte

Eigenlijk leverde Tamar Valkenier voor dit winternummer een schaatscolumn aan die zo verbijsterend avontuurlijk was – op een noordelijk Zweedse zee, schaatsend op een op en neer gaande ijslaag die elk moment los kon waaien – dat we deze bewaren voor een later moment, een Tamar-column 2.0 zeg maar. Maar of het nu volgende poëtische verslag van een trektocht door Lapland minder avontuurlijk is, valt bij nader inzien te betwijfelen.