REIS NAAR DE TOEKOMST
De nieuwe Chris Stewart is uit. En onmiddellijk denk ik terug aan die ene prachtzin die de Britse schrijver opschreef in zijn eersteling, Driving over lemons geheten (die in het Nederlands de wat ongeïnspireerde titel meekreeg van: Een optimist in Andalusië). Een aangenaam verslag van Stewarts kennismaking met zijn nieuwe vaderland Spanje. Stewart had er een afgelegen boerderijtje gekocht. En op een gegeven moment was het grote moment gekomen om zijn zojuist uit Engeland overgekomen echtgenote te laten kennismaken met hun nieuwe Spaanse stulpje.
Misschien had hij het huisje net iets te impulsief gekocht. Maar een dergelijk lot uit de loterij, meende hij, zou niet snel meer voorbij komen. Haast was geboden geweest. Vandaar. Nu moest hij alleen zijn vrouw nog van de noodzaak van de haastige aankoop zien te overtuigen. En daar was ze dus. Net aangekomen op Spaanse bodem. Nieuwsgierig. Wat heet? Blakend van opwinding. En natuurlijk ook een flink tikje ongerust. Want het ging niet om de aanschaf van een doos koekjes.
Eén probleem: de aangekochte boerderij lag niet direct aan een weg. In feite helemaal niet aan een weg, hoogstens aan een pad.
Stewart reed zover door zover als hij kon met de auto , zette deze toen in de berm en ging zijn vrouw voor door het struikgewas, leidde haar door een drooggevallen rivierbedding, vervolgens omhoog de bedding weer uit, om al spoedig de weg en de kluts volledig kwijt te raken.
De snel opkomende irritatie van zijn vrouw trotserend, sprak Stewart toen de onvergetelijke woorden: "Ik heb deze boerderij gisteren pas gekocht en nu kan ik hem al niet meer vinden."
De Engelse schrijver maakte met zijn verhuizing naar het Spaanse platteland een reis naar het verleden, zoals de Servische econoom/verteller Zoran Zlatkovic het gevoel had met zijn emigratie naar het Westen een reis naar de toekomst te maken - zoals Zlatkovic in het openingsinterview in editie 1-2003 uitlegt:
"Bij ons klemden de deuren van de meeste winkels, hier gaan ze vanzelf open."
Nog zo'n Stewartiaanse zin: "Hier hebben ze Erwin Krol die de weersverwachting voor de volgende dag uit de doeken doet, wij moesten vertrouwen op de schouderpijn van oma."
In het openingsinterview van 1-2003 een gesprek met Zlatkovic over ‘heden’ en ‘verleden’ en de uitdaging om de technologische sprong van de afgelopen decennia aan te vullen met een sprong in het menselijk bewustzijn. En... om van de 'weg' naar de toekomst ook een beetje een 'pad' naar de toekomst te maken – om met Milan Kundera te spreken.
We openen dit nummer met een essay van Zlatkovic over het ploegen van een Servische boomgaard, hoewel die boomgaard op heel veel andere plekken in de wereld had kunnen liggen, gevolgd door een druk, druk, druk dagje Hollands werkgenot. Waar - later in dit nummer - de Nuthse meesterkok Maurice Heutz en de hofnar van de Stichting Milieubewustzijn, Wim Bos, en tal van anderen hun eigen antwoorden op hebben gevonden.