Paths through the Labyrinth | Krzysztof Penderecki

22,50

Een gelaagd portret van Krzysztof Penderecki, wel aangeduid als ‘de grootste nog levende componist van Polen’. Het labyrint is voor hem een prachtig inspirerend symbool. ‘Een gekke bomen verzamelende componist,’ zo beschrijft hij zichzelf. ‘Er is iets met bomen dat onverklaarbaar irrationeel blijft, ik ben gefascineerd door hun steeds anders zijn. Hier in mijn park, met mijn bomen om me heen, hangt een stilte die ik nergens anders vind.’ Engels/Duits ondertiteld.

Uitverkocht

Beschrijving

Paths Through the Labyrinth was een van VA’s lievelingsfilms op IDFA 2014. Het levensverhaal van Krzysztof Penderecki die de tachtig is gepasseerd, maar nog steeds de wereld rondreist om uitvoeringen van zijn muziek te begeleiden. Regisseuse Anna Schmidt volgt Penderecki van Krakau  naar München en van Wenen naar Leipzig. Ze laat zien hoe hij conflicten bepaald niet uit de weg gaat bij repetities voor de uitvoeringen van zijn composities. De componist geeft zijn visie over van alles en nog wat tijdens een wandeling in de enorme tuin rond zijn Poolse landhuis. Hier woont hij al tientallen jaren met zijn vrouw. Prachtige gesprekken zijn het over zijn leven en de zoektocht naar nieuwe muziek.

Penderecki ontwierp een park met twee labyrinten, maar hij verzamelde ook 1.700 verschillende boomsoorten op zijn landgoed. Het grootste arboretum van Oost-Europa. Hij zegt: ‘Ik heb bomen nodig. Zij helpen me bij mijn werk. Hoe die inspiratie werkt? Geen idee. Ik heb er geen verklaring voor. Bomen zijn als goede geesten voor me.’

‘Bomen zijn mijn passie,’  zegt de componist, ‘ze fascineren me. Er is iets irrationeels met ze; mijn opa leerde me al Latijnse bomennamen toen ik vijf was, en mijn overgrootvader was boswachter.’

Penderecki werd in de jaren zestig bekend als componist van de Poolse avant-garde, maar verbreedde zijn blikveld nadien naar andere stijlen. Hij componeerde ook als protest tegen het politieke system waarin hij opgroeide. Zijn religieuze werken mochten in communistisch Polen niet uitgevoerd worden. Religieuze muziek was verboden in die tijd, daarom schreef ik het.’

Penderecki oefent soms een wonderlijke aantrekkingskracht uit op kijkers. Een mooie, gloedvolle reactie schreef Emma Gomis vanuit Barcelona: ‘De openingsbeelden riepen een vreemde sensatie in me op van eindeloze affiniteit met deze man. Het gevoel dat je heel af en toe hebt in het geval van een toevallige ontmoeting met iemand die je zo door elkaar schudt dat je nooit meer dezelfde bent. Een contact waarbij het lijkt alsof je in volkomen harmonie bent met de ander. In Penderecki leek ik mijn tweelingziel te hebben gevonden.’

Emma Gomis doelt op de openingsbeelden waarin we de Poolse componist op meditatieve wijze door een van zijn labyrinten zien lopen. Op de achtergrond horen we zijn uitleg: ‘Een labyrint is voor mij een symbool dat hoort bij het zoeken. Een labyrint kent geen rechte paden, het doel wordt indirect bereikt. Een labyrint zet je voortdurend op het verkeerde been. Voor mij symboliseert het labyrint het creatieve pad van de kunstenaar doorloopt die ten slotte ook niet recht op zijn doel afgaat, maar voortdurend zoekende is.’

Extra informatie

Gewicht1 g
Jaar

2013

Filmduur

104 minuten