De Marskramer | Import

Beschrijving

Een rood autootje op een Argentijnse landweg. Aan het stuur een zestiger een eenzame cowboy op weg naar weer een volgend dorp. Daniel Burmeister maakt dorpsfilms met een lach en een traan. Dorpsbewoners stellen achteraf verbaasd vast hoe makkelijk en vrolijk ze in contact zijn gekomen met dorpsgenoten waar ze niet eerder een woord mee hebben gewisseld. Daniel Burmeister is hoofdpersoon in een aanstekelijke Argentijnse documentaire die in 2009 hoge ogen gooide op het IDFA documentairefestival. Publiekswaardering: 8,6 op een schaal van 1 tot 10.

In dat afgetrapte rode autootje rijdt hij van dorp naar dorp. In elk dorp biedt hij aan een speelfilm op locatie te komen draaien – samen met de dorpsbewoners. Als Burmeister het portier dicht gooit in wederom een nieuw dorp, valt de stilte op. Niets te horen behalve de lichte stap van de filmmaker op weg naar de ingang van het plaatselijke gemeentehuis.

Als eerste stapt hij bij de burgemeester binnen. Steeds biedt hij aan om tegen kost en inwoning een speelfilm op locatie te draaien, en wel in ongeveer dertig dagen. De meeste burgemeesters zien er wel wat in. Een prima mogelijkheid om het eigen dorp voor een appel en een ei op het witte doek te krijgen.

Het script — hij heeft een vijftal vaste scenario’s — snijdt hij toe op de plek en de omstandigheden. Geld hoeft hij niet te hebben, legt hij de burgemeester binnen uit. Alleen een slaapplek en wat eten. Vroeger vergat hij nog wel eens om de burgervader om eten te vragen. Dan zat hij ‘s avonds thuis, met alleen wat sinaasappels uit de tuin om te eten. Goed voor de vitamine C. Maar af en toe heeft een mens toch iets meer nodig.

Van deze burgemeester mag hij op kosten van de gemeente bij de plaatselijke kruidenier zijn inkopen doen. En – bedenkt Burmeister – als hij straks toch bij de kruidenier langsgaat, kan hij net zo goed meteen even vragen of de kruidenier en zijn vrouw zin hebben om mee te spelen in zijn komedie. Met zijn charme en overredingskracht lukt het hem bijna altijd.

Tijd voor de auditie. Eerst mogen de kinderen laten zien wat ze in huis hebben. Niemand kan het fout doen. Alleen weet niemand dat nog. Een meisje blijkt inderdaad geen enkele moeite te hebben de gezichtsuitdrukking te laten zien die ze zou hebben gehad als het leukste jongetje uit de buurt voorbij zou lopen. Het gaat vanzelf. Acteren is niet zo moeilijk als je jezelf mag spelen. En in deze komedie speelt iedereen zichzelf. De brandweerman speelt brandweerman”

Maar daar ligt nu net het probleem. Er is geen dooie voorhanden. En Daniel heeft toch echt een vrijwilliger nodig die even in een open kist wil liggen. En niet veel mensen hebben daar trek in, ook al staat dat nog zo zwart op wit in het script. Weinig enthousiasme is er ook om iemand te vinden die een scene op de plaatselijke begraafplaats wil spelen. ‘Ja, die reactie kom ik wel vaker tegen,’ legt de regisseur uit. De dorpsacteurs staan niet te popelen om in het donker een scene op het kerkhof te spelen.’

Daniel Burmeister maakt films met een lach en een traan. Dorpsbewoners stellen achteraf verbaasd vast dat ze gelachen hebben met dorpsgenoten met wie ze niet eerder een woord hebben gewisseld.

De film over de dorpsregisseur gooit eind 2009 hoge ogen bij het IDFA-publiek en behoort vanaf het begin tot de publieksfavorieten. Even staat hij zelfs op nummer 1. Na afloop van de Amsterdamse wereldpremière beantwoorden de Argentijnse regisseurs vragen van het publiek. Eerste vraag: waar is Daniel Burmeister. Tja, die zit in een volgend dorp, werkend aan een nieuw filmproject.

Of er iets is wat de drie Argentijnse regisseurs van de 67-jarige dorpsfilmmaker hebben geleerd, wil iemand weten. ‘Argentinië kent een gezegde,’luidt het antwoord: ‘Als je een probleem tegenkomt, pak je een touwtje. En die speelse handigheid bij het oplossen van problemen, is bij Daniel Burmeister in hoge mate ontwikkeld. Elk probleem dat hij tegenkomt, lost hij op. En snel is hij ook,’ voegen ze er nog aan toe. ‘Tegen de tijd dat wij alleen maar ons statief hadden opgezet, was Daniel al klaar met zijn scene.’

Als na dertig dagen de tijd is gekomen om het resultaat aan het dorp te laten zien, is de regisseur bloednerveus. Elke keer overkomt me dat weer, verduidelijkt hij. ‘Hoeveel films ik inmiddels ook heb gemaakt, bij de première ben ik altijd zo nerveus alsof het mijn allereerste keer is.’

Het is tijd. Tijd om te gaan. naar weer een volgend dorp. ‘Mijn dochters vragen me wel eens schertsend: pap, wat ga je eigenlijk doen als je volwassen bent?’

Vruchtbare Aarde heeft dertig exemplaren weten te bemachtigen (met Engelse ondertitels, zoals ook op IDFA te zien).